Spektrofotometr vs Kolorysta – Czy maszyna zastąpi człowieka?

Idealny lakier samochodowy powinien chronić element przed działaniem czynników zewnętrznych, oraz tworzyć gładką powierzchnię o pożądanym kolorze. Co jeśli dobieramy nowy element do malowania pod kolor reszty pojazdu? Jak dobrać idealny kolor lakieru samochodowego pasujący do całości? Sprawdźmy czy spektrofotometr przebije w tym zadaniu ludzkie oko.

Czym jest kolor i jak go widzimy?

Aby zrozumieć jak spektrofotometr pomaga dobrać kolor lakieru samochodowego musimy najpierw zdefiniować czym tak naprawdę jest kolor.

Kolorem będziemy nazywać fale elektromagnetyczne o pewnej długości, które docierając do oka, powodują odbieranie barwy.

Kolejnym istotnym terminem jest absorpcja światła. Wiemy już, że kolor to fale odbierane przez ludzkie oko, konkretnie przez czopki znajdujące się w oku. Nasze oczy posiadają trzy rodzaje czopków odpowiedzialnych za rozpoznawanie barwy: czerwonej, zielonej i niebieskiej. Inne kolory widzimy w zależności od tego z jaką intensywnością każda z trzech fal oddziałuje na czopki. Przykładowo kolor czarny będzie widoczny wtedy kiedy trzy barwy docierają do oka z tą samą intensywnością.

Jak kolory odbiera spektrofotometr?

Skoro w prosty sposób wyjaśniliśmy jak kolory odbiera ludzkie oko to zastanówmy się jak kolor lakiery postrzega spektrofotometr. Zacznijmy od charakterystyki tego urządzenia.

Coraz częstszym elementem profesjonalnego warsztatu blacharsko lakierniczego jest spektrofotometr. Pomimo braku komórek odpowiedzialnych za rozpoznawanie światła, spektrofotometr jest w stanie poprawnie dopasować kolor lakieru samochodowego do elementu. Co i jak „widzi” spektrofotometr?

Spektrofotometr jest urządzeniem mierzącym jaka ilość światła jest absorbowana przez próbkę(ciekła lub gazowa próbka lakieru). Co to oznacza?
Zasada działania spektrofotometru jest następująca:

1. Światło odbite od powierzchni lakieru przechodzi przez pryzmat lub siatkę dyfrakcyjną.
2. Odpowiednia szczelina mierzy długość i zakres fal.
3. Światło przechodzi przez próbkę i pada na specjalny detektor.

Źródłem światła jest tu dioda LED. Wiązka światła wytworzona przez diodę wpada przez szczelinę na próbkę kolorystyczną co skutkuje zapisem przetworzonym przez urządzenie na widmo światła widzianego.

Warto wspomnieć, że pomiar lakieru samochodowego należy wykonywać pod kilkoma kątami. Standardem jest używanie spektrofotometrów co najmniej trójkątowych.

Czy spektrofotometr zastąpi ludzkie oko?

Na wstępnie należy stanowczo odpowiedzieć na to pytanie. Nie, spektrometr nie zastąpi ludzkiego oka. Sam pomiar jest pomocny dla kolorysty w celu dobrania odpowiedniej barwy lakieru. Nie jest on jednak w stanie zastąpić ludzkiego oka pod względem dostosowania do detalu.

Obecnie technika nie jest w stanie wypracować artystycznej wrażliwości na kolory w stopniu, który mógł by dorównać doświadczonemu koloryście. Pomimo kosztownego szkolenia i rzadko występujących predyspozycji do rozpoznawania kolorów, nie istnieje lepsza metoda na dobieranie odpowiedniego lakieru, niż specjalista wyposażony w wytrenowany wzrok.