Jaka jest różnica między lakierem do drewna a bejcą?

Chociaż różnice między lakierem  do drewna a bejcą są dość subtelne, należy zwrócić uwagę na pewne różnice między nimi. Różnice te pomogą Ci zdecydować, jaki rodzaj produktu zastosować na powierzchni, aby uzyskać najlepsze możliwe wykończenie zewnętrzne.

Co to jest bejca?

Bejca jest przezroczystym roztworem (lub zawiesiną), który jest głównie nakładany na drewno, aby uzyskać błyszczące wykończenie, tworząc wokół niego warstwę ochronną. Bejca składa się z żywicy, pigmentu i różnych dodatków uszlachetniających mających na celu choćby ochronę przed promieniowaniem UV, czy zapobieganie podnoszeniu się włókien drewna. Ponieważ bejce mają bardzo mało własnego koloru, można je również nakładać na meble drewniane, aby zwiększyć połysk drewna.

Bejcę stosujemy zazwyczaj w procesie ujednolicenia barwy drewnianych mebli i drewnianych elementów wyposażenia wnętrz takich jak belki nośne, czy drewniane futryny. Proces nasycania drewna bejcą nazywa się popularnie bejcowaniem.

Najpowszechniejszy podział produktów z kategorii „bejca” klasyfikacja na:

• Bejce rozpuszczalnikowe
• Bejce wodne
• Bejce alkoholowe

Wspomniane wcześniej w składzie pigmenty w postaci proszków ( np. żelazowe o bardzo wysokiej odporności na UV), wpływają diametralnie na jakość i kolor wykończenia. Należy pamiętać, że to barwik stanowi o wyglądzie i odporności powłoki na działanie słońc. Sam rozpuszczalnik w bejcy ma mniejszą rolę w procesie ochrony drewna. Po naniesieniu zwyczajnie odparowuje.

W procesie przygotowania, lub produkcji bejcy możemy wykorzystać dowolny rozpuszczalnik. Należy jednak pamiętać, że to jaki rozpuszczalnik wybierany musi być dostosowane do techniki nanoszenia bejcy na drewno. Dlaczego? Problemem jest parowanie rozpuszczalnika. W zależności od tego, czy wybieramy jako rozpuszczalnik wodę, czy aceton, parowanie będzie skrajnie różne. Dlatego do nanoszenia bejcy pędzlem lub wcierania ręcznego używa się rozpuszczalników które wolniej parują (bejce wodne), natomiast do natrysku (produkcja profesjonalna) szybciej parujące (bejce rozpuszczalnikowe).

Bejcę możemy również dodać do lakieru bezbarwnego uzyskując tzw. lakierobejcę. Dzięki temu znacznie to upraszcza proces lakierowania, należy tylko pamiętać o zgodności rozpuszczalnika bejcy z lakierem. Bejcę można również zmieszać(np. wodną) z wodnym roztworem żywicy akrylowej uzyskując kolorowy impregnat do ochrony powierzchni tynku czy muru. Trzeba pamiętać, że bejca jest tylko warstwą nadającą kolor (nie zawiera żywicy tak jak impregnat), do ochrony malowanej powierzchni musimy pokryć ją jeszcze lakierem lub użyć wyłącznie impregnatu koloryzującego.

Po naniesieniu bejcy i upływie czasu wedle zaleceń producenta na wyschnięcie należy przystąpić do wykończenia powierzchni. Najczęściej przez wykończenie rozumiemy pokrywanie powierzchni warstwą odpowiedniego lakieru lub woskowanie.

Co to jest lakier do drewna?

Lakier jest rodzajem produktu na bazie rozpuszczalnika, który wytwarza się przez rozpuszczanie nitrocelulozy razem z plastyfikatorami i pigmentami w mieszaninie lotnych rozpuszczalników. Lakier do drewna zawiera również roztwór szelaku w alkoholu, który tworzy syntetyczną powłokę, powodując, że tworzy ona powierzchnię o wysokim połysku.

Oferta lakierów do drewna jest gigantyczna. Od produktów specjalnie dostosowanych do powierzchni zewnętrznych, na powietrzu, przez drewno wewnątrz domu, po produkty dedykowane konkretnym elementom drewnianym jak schody, czy parkiet. Aby zrozumieć czym jest lakier do drewna należy zacząć od konkretnej klasyfikacji tego produktu i opisu właściwości każdego z rodzajów lakieru. Lakiery do drewna dzielimy na dwie główne grupy: Lakiery wodorozcieńczalne oraz Lakiery rozpuszczalnikowe. Każda z tych dwóch grup zawiera podkategorie lakierów które postaramy się pokrótce omówić.

Lakiery do drewna wodorozcieńczalne

Będą to wszystkie lakiery do drewna których rozcieńczalnikiem jest woda. Tego typu lakiery tworzą najczęściej bezbarwną lub lekko zabarwioną powłokę ochronną, która wydobywa naturalny kolor drewna. Wśród najpopularniejszych rodzajów farb wodorozcieńczalnych wyróżniamy następujące.

• Akrylowy lakier do drewna

Bezpieczne do użytku w pomieszczeniach mieszkalnych. Nie wydzielają toksycznych oparów. Niestety lakiery akrylowe do drewna nie stanową zbyt dobrego zabezpieczenia przed uszkodzeniami mechanicznymi, takimi jak otarcia , czy zarysowania. Ten typ lakieru do drewna najlepiej sprawdzi się w malowaniu boazerii oraz mebli, które nie są intensywnie użytkowane. Farba akrylowa do drewna tworzy przezroczystą powłokę. Nie maskuje ani nie zmienia odcieni drewnianych elementów. Dzięki temu podkreśla naturalne usłojenie i fakturę powierzchni. Warstwy lakieru akrylowego szybko wysychają i tworzą wydajną barierę, chroniącą przed działaniem wilgoci i zabrudzeniami. Warto także dodać, że farba akrylowa do drewna charakteryzuje się bardzo dobrym kryciem. Malowanie nie powinno sprawić nam większych trudności.

• Poliuretanowy lakier do drewna

Wykazuje większą odporność na uszkodzenia mechaniczne niż akrylowa farba do drewna. Dzięki temu posiada nieco szersze zastosowanie. Poliuretanowa farba do drewna nie jest toksyczna i nie wydziela szkodliwych dla zdrowia oparów. Jest odporna na zmiany temperatur oraz podwyższoną wilgotność. Dlatego świetnie sprawdzi się na podłogach wyposażonych w ogrzewanie podłogowe. W ofertach sprzedaży znajdziemy też farby dwuskładnikowe. Są to preparaty odporne na ścieranie, które charakteryzują się podwyższoną odpornością na uszkodzenia mechaniczne.

• Akrylowo-poliuretanowy lakier do drewna

Stanowi połączenie lakieru poliuretanowego oraz akrylowego. Można powiedzieć, że łączy w sobie zalety obydwu preparatów. Dokładne właściwości farb na bazie dypresji poliuretanowej i akrylowej zależą od proporcji obu składników. Dlatego warto zwrócić uwagę na dane wskazane na opakowaniu produktu.

Lakiery rozpuszczalnikowe do drewna

Wytwarzają bardzo intensywny i charakterystyczny zapach, który wydziela się przez cały okres wysychania powłoki lakierniczej. Nie powinny być stosowane w stale użytkowanych pomieszczeniach, co stanowi ich główne ograniczenie. Rozpuszczalnikowa farba do drewna charakteryzuje się bardzo dobrymi właściwościami kryjącymi. Warstwy lakieru tworzą trwałą barierę ochronną. Drewno zyskuje dobre zabezpieczenie przed uszkodzeniami mechanicznymi, ścieraniem oraz działaniem podwyższonego poziomu wilgoci. W ofertach sprzedaży znajdziemy kilka popularnych typów lakierów rozpuszczalnikowych.

• Poliuretanowy lakier do drewna

Może być z powodzeniem wykorzystany na zewnątrz. Tworzy bardzo dobrą barierę ochronną i może posiadać różnorodne wykończenie. Poliuretanowa farba do drewna może powstawać z jednego lub dwóch składników. Lakier dwuskładnikowy jest szczególnie polecany do miejsc narażonych na intensywne ścieranie lub uszkodzenia mechaniczne.

• Alkidowy lakier do drewna

To lakier lub lakerobejca do drewna o bardzo szybkim czasie karencji. Warstwy lakieru intensywnie wysychają i po krótkim czasie są już gotowe do użytku. Mimo wszystko preparaty alkidowe nie są tak powszechnie stosowane jak farby poliuretanowe, czy nawet lakier akrylowy. Przyczyną okazuje się niewielka odporność na uszkodzenia mechaniczne i powierzchniowe zarysowania.

• Uretanowo-alkidowy lakier do drewna

Wykazuje lepszą odporność na ścieranie niż powłoki alkidowe. Jednocześnie zachowuje dużą elastyczność. Dzięki temu świetnie sprawdza się do zabezpieczania podłóg narażonych na działanie zmiennych temperatur.

Estetyczne różnice między bejcą i lakierem

Zarówno bejca, jak i lakier zapewniają lśniące i błyszczące wykończenia powierzchni mebli i elementów wyposażenia. Podczas gdy lakiery mogą być pokryte przezroczystą lub kolorową powłoką, bejce są całkowicie przezroczyste i rzadko są wytwarzane w dowolnym innym kolorze. Do bejcy dodawane są często środki, które dają połysk półmatowy lub satynowy, natomiast lakiery do drewna są dostępne z wieloma różnymi poziomami połysku, od wysokiego połysku do ultra matowego. Pozwala to zdecydować o preferowanym wykończeniu.

Różnice w trwałości

Podczas gdy zarówno bejca, jak i lakier tworzą twarde i trwałe wykończenia, plastyfikatory wprowadzone do lakieru nadają mu bardziej wytrzymałe wykończenie niż bejca. Niektóre lakiery mogą wytwarzać wyjątkowo twarde wykończenia, które nie tylko pięknie wyglądają po pomalowaniu na stolarce, ale również są wysoce odporne na uszkodzenia, szczególnie przed kwasami, alkaliami, wodą i otarciami. Ponieważ bejca jest mniej trwała, wiele osób decyduje się użyć lakieru niż bejcy do wykończenia projektów stolarskich.

Różnice w aplikacji i suszeniu

Chociaż proces nanoszenia jest podobny, bejca jest zwykle nanoszona pędzlem, podczas gdy lakier jest zwykle natryskiwany. Jedną z głównych różnic między lakierem i bejcą jest to, że ta ostatnia schnie znacznie szybciej. Bejca ze względu na odparowujące rozpuszczalniki zawsze wysycha na powierzchni znacznie szybciej niż lakier. Ponieważ bejca jest naturalnie bardziej błyszcząca niż lakier, zwykle wystarcza jedna powłoka, a lakier może wymagać kilku warstw.

Łatwopalność

Po przetworzeniu lakieru rozpuszcza się go w łatwopalnym rozpuszczalniku zawierającym toluen lub octan butylu i ksylen. Aby zminimalizować ryzyko zapłonu, lakier zazwyczaj natryskuje się na powierzchnię wewnątrz kabiny natryskowej, która wentyluje ewentualny nadmiar substancji lotnych. Bejca jest o wiele mniej łatwopalna i zazwyczaj szczotkuje się ją, jak wspomniano wcześniej. Jednym ze sposobów poznania różnicy między bejcą a lakierem jest to, że jeśli produkt jest przygotowany do nakładania pędzlem, jest to zwykle bejca. Jeśli jest formułowany do natryskiwania, zwykle jest to lakier do drewna.

Inne zastosowania

Zasadniczo zarówno bejca, jak i lakier można nakładać na powierzchnie drewniane, aby uzyskać błyszczące wykończenie. Jednak ze względu na bardzo trwałe właściwości lakieru, jest także dobrym metalowym wykończeniem. W konsekwencji lakier jest często wypiekany na wnętrze puszek po żywności i napojów.